- مقدمه
- آشنایی هنرجو با چنین الگوهای متداول
- احساس پوزیسیونی
- تعادل استراتژیک
- ارزیابی کامل تعادل استراتژیک پوزیسیون
- منابع این مقاله
یافتن درون‌مایه و حرکت کلیدی پوزیسیون در مرحله‌ی وسطبازی
قبلاً به این نکته‌ی مهم اشاره کرده بودم که از خصوصیات شاخص یک مربی خوب و شاید مهمترین آن، معرفی مجموعه‌ی کاملی از الگوها با استفاده از یک یا چند مثال عملی درخشان است تا بدین ترتیب هنرجو بتواند به بهترین شکل ممکن الگوی مربوطه را درک و به خاطر بسپارد.
این الگوها در مراحل مختلف بازی خودنمایی می‌کنند. در این مورد می‌توان به الگوهایی در وسطبازی شامل انواع ساختار پیاده، الگوهای استراتژیک، الگوهای تاکتیکی و ترکیبی، الگوهای تکنیکی، الگوهای حمله و دفاع، الگوهای ماتی و الگوهای پرپیشامد آخربازی اشاره کرد.
در حقیقت مسیر درست مطالعه و تمرین مهارت‌های شطرنجی در جهت آشنایی بیشتر با همین الگوهاست.
کار دسته‌بندی و بازنمائی الگوهای متداول و پر پیشامد توسط مربیان و استادان باتجربه در طول سالیان متمادی انجام گرفته و همچنان ادامه دارد ضمن اینکه هنرجویان با تحلیل و ارزیابی بازی می‌توانند خود نیز به کشف چنین الگوهایی اقدام نمایند
هنرجو با آشنایی تدریجی با چنین الگوهای متداول، دید پوزیسیونی و تکنیک بهتری پیدا کرده، شیوه‌ی عملکرد و انتخاب طرح و ایده‌ی ادامه‌ی بازی را ساده‌تر پیدا خواهد کرد و محاسبه‌ی عمیق شاخه‌ها در وضعیت‌های دشوار پیش‌رو ضرورت کمتری برای وی خواهد داشت. در حقیقت هرچه با الگوهای بیشتری آشنا باشیم قدرت شهودی بالاتری داشته و خرد شطرنجی نیرومندتری کسب خواهیم کرد.
ولادیمیر چوچولوف یکی از کوچ‌های معروف جهان که هدایت سوپراستادان بزرگی هم‌چون فابیانو کارووانا، آنیش‌گیری، تیمور رجبوف و دستیاری هویفان در جریان قهرمانی وی در مسابقات قهرمانی بانوان جهان در سال ۲۰۱۶ را در کارنامه‌ی خویش دارد درباره‌ی محتوای این مجموعه چنین نوشته است:
آشنایی و شناخت الگوهای استراتژیک امری بسیار ضروری است و حقیقتاً در جریان بازی بسیار یاری دهنده هستند. وقتی الگوی از قبل آشنایی را در وضعیت می‌بینیم، می‌توانیم با پوزیسیون جاری بر روی صفحه ارتباط ذهنی برقرار کرده و راه درست ادامه‌ی بازی را تشخیص دهیم. آگاهی از ایده‌های استراتژیک مختلف به‌طور مستقیم با توان شهودی بازیکن که یک «احساس پوزیسیونی» است ارتباط دارد و هنرجویان باید در طول سال‌ها تمرین و تکرار آن را توسعه و بهبود بخشند. این موضوع نه تنها برای بازیکنان مبتدی و آماتور بلکه بازیکنان حرفه‌ای و حتی استادان نیز صادق است و در حقیقت بخش مهمی از بهبود و توسعه عمومی «قدرت شطرنجی» است.
در فرآیندهای اردوهای تمرینی خود که بیشتر با بازیکنان پیشرفته اجرا می‌شود، بیشتر با ارزیابی استراتژیک کاملی از وضعیت‌ها سر و کار داریم که به «تعادل استراتژیک» شناخته می‌شود. اغلب الگوی استراتژیک خاص در این ارزیابی‌ها نقش‌آفرینی دارد اما همیشه تنها یکی از عناصر کلی مؤثر در ارزیابی خواهد بود. البته این موضوعی است که می‌توان در مراحل بعدی رشد شطرنجی مورد مطالعه بیشتر و گفتگو قرار داد.
به هر ترتیب شناخت الگوهای متداول در مراحل مختلف بازی، ابزاری بسیار نیرومند و مفید برای یاری شما در برداشتن گام‌های نخستین به سوی کسب شایستگی در «ارزیابی کامل تعادل استراتژیک پوزیسیون» است. آشنایی با این الگوها ممکن است مسیر طولانی و دشواری باشد، اما در حال حاضر این مجموعه کتاب شما را با الگوهای بنیادین متعددی آشنا می‌کند و فرصت کسب و جمع آوری دانش ضروری مرتبط با این الگوها را فرآهم می‌آورد.
محتوای این سه کتاب گزینه‌های خوبی برای استفاده مربیان، شطرنج دوستان و علاقمندان به توسعه‌ی مهارت‌های فردی است و به همین سبب انتخاب خوبی برای ترجمه نیز می‌باشند و امیدواریم در آینده شاهد تحقق آن باشیم.
نویسنده: استاد بین‌المللی هلند، آرتور فون اودی‌ویترین
ناشر: New in Chess, 2014,2016,2018
سوژه: آشنایی با الگوهای استراتژیک متداول وسطبازی با هدف پیدا کردن حرکت کلیدی و درون‌مایه‌های استراتژیک آن
نویسنده: محمّد خیرخواه
تاریخ: ۲ شهریور ۰۱
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج