برای افزایش میزان بهره‌برداری از اوقات زندگی خود به چه مهارت‌هایی نیازمندید؟ آیا «مدیریت توجه» بخشی از مهارت‌های زندگی است؟
آیا رویدادهایی که در جریان زندگی دیده می‌شوند، کاملاً اتفاقی هستند یا از این جهت در مقابل آنها قرار گرفته‌اید که از مدت‌ها قبل به سوژه‌ی آن «توجه» داشتید و همواره به موضوعات مرتبط با آن علاقمند بوده‌اید و همواره آنها را پیگیری می‌کردید؟
آیا این امکان وجود دارد به بهترین نتایج مورد نظر با آگاهی قبلی و با برنامه‌ریزی دست یابید؟ و به آن نوع آدمی که مد نظرتان هست تبدیل شوید؟
به جای اینکه همه چیز در زندگی کاملاً تصادفی و بدون مقدمه رُخ دهد به نوعی انتخابی و گزینشی عمل کنید؟ همان چیزی باشید که رؤیای آن را در سر داشتید.
برای این منظور اعتقاد علمی بر این است که مهمترین مهارت برای رسیدن به حداکثر کارآمدی «مدیریت توجه» است.
در حقیقت «مدیریت توجه» پادزهر مفیدی در برابر شیوه‌ی ناکارآمد کار و زندگی کنونی ماست. در دنیای پر جنب‌وجوش کنونی که هر روز منفعل‌تر می‌شویم برای حفظ تعادل و تلاش معنادار و حفظ جایگاهی برای اندیشه، باید تمرین «مدیریت توجه» انجام داد. باید متوجه باشیم که مشغول‌بودن و کارآمد‌بودن دو مقوله‌ی متفاوت است و «کارآمدی» افراد اتفاقی نیست. قاعده‌ی دنیای پرسرعت ما چنین است که اگر قصد داریم مهمترین اهداف خود را محقق کنیم، باید تمرکز بیشتری داشته باشیم. اگر تمام وقایعی که در لحظه در مسیر زندگی ما قرار می‌گیرند بتوانند دستور کار روزانه‌ی ما را تغییر دهند، معنادارترین تلاش‌های ما قطعاً لنگ خواهد زد.
خانم «مورا نول توماس» در کتاب خود «مدیریت توجه» را اینگونه تعریف کرده است:
«تمرین ایجاد شرایطی که به شما امکان دهد آگاهانه و در هر لحظه بهینه‌ترین حالت مغز را برای رسیدن به بهترین نتیجه درگیر کنید.»
قبلاً و در قرن نوزدهم، در سال 1890 ویلیام جیمز در کتاب «اصول روانشناسی» خود در مورد مدیریت توجه چنین گفته بود:
«تلاش کنید بیشتر فعال باشید تا منفعل و تأثیر‌پذیر و این همان چیزی است که «مدیریت توجه» به شما خواهد داد. این شما هستید تصمیم می‌گیرید «توجه» شما به کجا و روی چه سوژه‌ای معطوف شود نه اینکه اجازه دهید خواسته‌های بیرونی در مورد آن تصمیم‌گیری کنند. «مدیریت توجه» به شما این امکان را می‌دهد به جای اینکه کنترل افکار و اعمال خود را سهواً از دست دهیم بر آنها کنترل کامل داشته باشیم. مدیریت توجه به شما کمک می‌کند تا یک زندگی انتخابی و نه یک زندگی واکنشی سرشار از حواس‌پرتی داشته باشید.»
در شرایط کنونی، مردم این قرن بیش از هر زمان دیگری در معرض حواس‌پرتی و عوامل تکنولوژیک قرار دارند. فناوری باعث توسعه، بهره‌وری و بهبود ارتباطات شده ولی از سوی دیگر تمرکز مردم روی برخی کارها به شدت کم کرده است.
باید این حقیقت را بدانیم که «توجه» تعیین کننده‌ی سرنوشت زندگی ماست.
توانائی کنترل توجه نیاز به تمرین دارد. بعضی روزها موفق‌تر از روزهای دیگر هستیم. «مدیریت توجه» به عوامل مختلفی بستگی دارد و تنها به حواس‌پرتی مربوط نیست. در حالی‌که مهارت «مدیریت توجه» باید توسعه یابد اما در کنار آن عوامل فیزیولوژیک نیز باید مد نظر قرار گیرند. خواب خوب، تغذیه‌ی مناسب و آب‌رسانی به بدن، در توانائی شما برای کنترل توجه نقش بسیار مهمی دارند. وقتی از این عناصر مهم فیزیولوژیک غفلت شود، تمرکز، سطح کارآمدی و توانائی شما برای جلوگیری از حواس‌پرتی نیز آسیب خواهند دید.
خانم «مورا نول توماس» معتقد است که «مدیریت توجه» اهمیت بیشتری نسبت به «مدیریت زمان» دارد.
وی معتقد است «مدیریت توجه» به مهمترین ابزار قرن ۲۱ تبدیل شده است. وقتی در تقویم، کاری را برای انجام دادن یادداشت می‌کنیم، به معنی توجه‌کردن به آن مسئولیت است و زمان، فاکتور ثانویه است. در واقع ابتدا به آن سوژه «توجه» می‌کنیم و سپس «زمانی» را برای انجام دادنش مشخص می‌کنیم و اگر در زمان اجرا توجه کافی به سوژه نداشته باشیم و توانائی ذهنی خود را به شکل مطلوب درگیر آن نکرده باشیم، به‌رغم گذر زمان کار بهینه انجام نخواهد شد.
نویسنده: محمّد خیرخواه
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج