توجه به نکات منطقی و غیرمنطقی در جریان بهبود مهارت شطرنجی
اگر اهل مطالعهی کتاب‌های مختلف شطرنجی باشید، عنوان این کتاب احتمالاً اندکی عجیب به نظر می‌آید. اما اگر بازیکن خوب و منصفی باشید و به شیوه‌ی عملکرد خود دقیق‌تر توجه کنید، شاید خیلی هم بی‌ربط نباشد!
ویلی، در کتاب خود موضوع بسیار جالبی را به چالش کشیده است.
او می‌گوید در اکثر کتاب‌های آموزشی موجود به هنرجو تأکید می‌شود برای پیدا کردن حرکت مناسب یا بهترین حرکت، باید ابتدا پوزیسیون را ارزیابی و سپس بر اساس نتایج آن حرکت را پیدا کند. – به نظر ویلی فرآیندی که در مغز یک شطرنجباز حرفه‌ای و به شکلی ناخودآگاه رخ می‌دهد حقیقتاً به این ترتیب نیست. بلکه موضوع کاملاً برعکس است و شطرنجباز ابتدا حرکت را پیدا می‌کند و سپس درباره‌ی اجرای آن اندیشه می‌کند!
مبنای ادعای ویلی‌هندریکس مطالعات «روان شناختی» (Cognitive Psychology) اوست. او معتقد است مؤلفین کتاب‌های راهنمای ارزیابی پوزیسیون و انتخاب حرکت در واقع خود به چیزی که می‌گویند و می‌نویسند عمل نمی‌کنند و در جریان بازی عملاً در ذهن خود ابتدا حرکت را پیدا می‌کنند و سپس درباره‌ی آن فکر می‌کنند.
در واقع تأکید هندریکس به شکلی غیرمستقیم بر اهمیت «دید شطرنجی» است و تا زمانی که توان دیدن و تشخیص حرکتی در پوزیسیون وجود نداشته باشد قطعاً درباره‌ی عواقب آن نیز اندیشه‌ای نخواهد شد!
سوژه به نظر بسیار ظریف و جالب است و چالش بسیار هیجان‌انگیزی را دست‌کم برای مربیان و بازیکنان نیرومند شطرنج ایجاد کرده است. ناگفته نماند که «ویلی‌هنریکس» استادبین‌المللی شطرنج است و 25 سال به عنوان مربی، سابقه‌ی تدریس دارد و از سوی دیگر این کتاب به عنوان برنده‌ی بهترین کتاب سال 2012 از سوی فدراسیون شطرنج انگلستان انتخاب شده است. (امیدوارم فدراسیون شطرنج ایران نیز همه ساله مسابقه‌ی انتخاب بهترین کتاب را برگزار نماید.)
در نقدی که جان واتسون، استادبزرگ آمریکائی درباره‌ی این کتاب نوشته، ایده‌ی ویلی‌هنریکس کاملاً ستوده شده و از آن به‌عنوان حقیقتی پنهان که قبلاً به آن توجه نشده و آشکار نشده اشاره کرده و به نظر وی باید در این‌باره تفکر و تحقیق عمیق‌تری انجام شود!
در جریان 27 فصل کتاب ویلی‌هنریکس کتاب‌ها و نویسندگان مختلفی را به چالش کشیده که از دو جنبه‌ی کلی جالب توجه است: نخست با موضوعات کلی این کتاب‌ها و نقطه‌نظر نویسندگان آنها آشنا خواهید شد ضمن اینکه با مشکلی که ویلی درباره‌ی آن کنجکاوی کرده نیز در عمل آشنا خواهید شد و نگاه رو به عقب مربیان و نویسندگان را آشکارا خواهید دید!
به نظر ویلی، این نویسندگان بیشتر آنچه در تصورشان مطلوب و شیک به‌نظر می‌رسد را شرح می‌دهند وانگهی خود در عمل با ترتیب دیگری اندیشه می‌کنند.
تمرینات مختلفی بسته به موضوع هر فصل در کتاب آورده شده که متناسب با سطح بازیکنانی از 1500 تا 2000 است اما باید توجه داشت برای مطالعهی کتاب و درک موضوعات ارائه شده ضروری است قبلاً با قواعد و شیوه‌ی ارزیابی پوزیسیون آشنائی داشته باشید.
ویلی‌هنریکس در سال 2020 کتاب دیگری با عنوان «ریشه‌یابی حرکت‌های خوب» منتشر کرده که شیوه‌ی جالبی برای یادگیری یافتن حرکت‌های خوب شطرنجی در آن ارایه کرده که متناسب با سبک نگاه «دکارت» به جهان هستی یعنی از ابتدای پیدایش آن است، که در پیام‌های آتی به معرفی آن خواهم پرداخت.
احتمالاً دوستانی که کتاب «هنر ایده‌پردازی و انتخاب حرکت در شطرنج» نوشته‌ی گاپرین‌دشویلی استاد سرشناس گرجی را مطالعه کرده باشند، مطالعهی این کتاب را جذاب خواهند یافت. (این کتاب سال قبل توسط اینجانب ترجمه و با همکاری استادبزرگ پویا ایدنی حک و اصلاح و منتشر شد. )
نویسنده کتاب: استاد بین‌المللی هلند «ویلی‌هندریکس»
ناشر: New in Chess – 2012
سوژه‌ی کتاب: کنکاشی دقیق در شیوه‌ی ایده‌پردازی و انتخاب حرکت شطرنجبازان
نویسنده مقاله: محمّد خیرخواه
تاریخ: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج
.