معرفی مجموعه کتابهائی ایلیا مایزلیس

• مقدمه
• شطرنج، اصول پایه تئوری
• آخر بازی رُخ در برابر پیاده
• مبانی پایه استراتژی در شطرنج
• درس شطرنج
• تفسیر بازیهای انتخابی تورنمنت 1946 روسیه
• سالنامه شطرنج 1 و 2
• منابع مقاله

معرفی مجموعه کتابهائی که توسط مربی برجسته روس، «ایلیا مایزلیس» در دسترس است.

سال پیش مطلبی در کانال نوشته بودم که در آن در مورد انتشار کتاب کلاسیک و شاهکار نویسنده توانای روس که همه شطرنج بازان کشورمان با آن آشنا و مانوس هستند، ایلیا مایزلیس، صحبت کردم که بالاخره از زبان روسی به زبان انگلیسی و به نام The Soviet chess Primer ترجمه شده است.

لازم به یادآوری است که مترجم زبردست آثار آنتوان چخوف، جناب آقای سروژ استپانیان (متولد 1308 در باکو و متوفی 1375 در پاریس)، اولین بار و در سال 1340 شمسی کتاب را از زبان روسی به فارسی ترجمه بسیار روان و سلیسی کردند که توسط انتشارات امیرکبیر و به نام “شطرنج و تئوری آن” نام اصلی کتاب روسی، برگردانده شده است.

در جریان گفتگو با آقای دکتر دوستکام  کتابی بسیار قدیمی به بنده هدیه دادند که نوشته‌ی ایلیا مایزلیس بود، و موضوع کتاب درباره «آخربازی رُخ در برابر پیاده» است. قبلاً در مقدمه‌ای که آقای دوورتسکی در نسخه تازه به انگلیسی ترجمه شده کتاب «شطرنج» مایزلیس خوانده بودم که کتابهای دیگری مایزلیس با این مضمون نوشته است، اما دسترسی به آنها نداشتم چون اولاً به زبان روسی بودند و ثانیاً انتشار آنها سالها پیش انجام شده و بعید می‌دانستم به صورت pdf در دسترس باشند.

با دریافت کتاب آقای دوستکام، کنجکاو شدم ببینم «مایزلیس» چه کتابهای دیگری نوشته است، چون خوب می‌دانستم که بسیاری از نویسندگان روس، از کتابهای ایشان به عنوان منبع و مرجع اصلی خویش استفاده می‌کنند.

جستجو را آغاز کردم و با تعجب فراوان متوجه شدم که هفت کتاب از آثار وی البته به زبان روسی به صورت pdf در سایتهای روسی در دسترس است، که از جمله آنها همین کتابی که آقای دوستکام به من داده بودند هم در میان آنان بود.

با خوشحالی همه‌ی آنها را برداشت کردم و در ادامه در اختیار همه دوستان قرار می‌دهم.

عنوان کتابها به صورت زیر هستند:

شطرنج، اصول پایه تئوری (همان کتابی که من و شما با آن آشنا هستیم و قبلاً به فارسی ترجمه شده و در سال 2014 توسط انتشارات Quality Chess و با نام انگلیسی The soviet chess primer ترجمه و منتشر شده است)

مقدمه اصلی این کتاب توسط قهرمان جهان آن زمان، امانوئل لاسکر و با عنوان “مراد از بازی شطرنج چیست؟” نوشته شده بود که خوشبختانه. در متن ترجمه انگلیسی نیز آورده شده است.  همچنین در ویرایش جدید مارک دوورتسکی نیز مقدمه‌ای ارائه کرده که قبلاً متن آن را برای شطرنج دوستان عزیز ترجمه و ارائه کرده بودم؛ که فقط مردم این مرز و بوم نیستند که به کتاب مایزلیس علاقه دارند و به عنوان یک شطرنج دوست از آن به نیکی یاد می‌نمایند.

کتاب دوم مایزلیس، «آخر بازی رُخ در برابر پیاده» است که اصل آن را آقای دوستکام به بنده دادند و چاپ 1956 است که البته کتاب در میان سالهای 1948 تا 1955 تهیه شده است. کتاب شامل بررسی بسیار دقیق و کاملی از آخربازی رُخ در برابر پیاده است که «دوورتسکی» در کتاب «راهنمای جامع آخربازی» خویش از آن بهره فراوان برده است.

کتاب سوم وی، «مبانی پایه استراتژی در شطرنج» است که سال 1940 تهیه و منتشر شده است. کتاب حاوی نکات پایه استراتژی است که در بسیاری از کتابهای تازه منتشر شده در سالهای اخیر، مطالب آن تکرار شده است.

کتاب چهارم وی به منظور آموزش شطرنج در مدارس شطرنج روسیه تهیه شده و نام کتاب، «کتاب درس شطرنج» است که کلیه نکاتی که دانش آموز باید درباره شطرنج و در یک دوره آموزشی در طول مدرسه بیاموزد آورده شده است.. (کاری که هنوز در کشور ما و در مدارس اتفاق نیافتاده، و امیدوارم به زودی در این مورد اقدامی صورت گیرد.)

کتاب پنجم، درباره تفسیر بازیهای انتخابی تورنمنت 1946 روسیه است که در آن بازیهای انتخابی را تفسیر‌های بسیار جالبی کرده است

کتاب ششم و هفتم وی در دو مجلد پی در پی به عنوان «سالنامه شطرنج 1 و 2» است که درباره اتفاقات شطرنجی سالهای 1932 الی 1935 در جلد اول و 1936 در جلد دوم سخن کفته است.

امیدوارم، با بازنگری این کتابها و در صورت نیاز ترجمه‌ی آنها، نکات جالب و مفیدی به ادبیات شطرنج کشور افزوده گردد.

همچنین در پایان، واجب میدانم از آقای دکتر دوستکام، بابت فعال کردن ذهن بنده در این مورد خاص، تشکر و قدردانی نمایم.

نویسنده: محمّد خیرخواه

تاریخ: جمعه 1 اردیبهشت 96

منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج