دکتر میخائیل باتوینیک معروفترین مدرسه‌ی شطرنج جهان را در دوران طلائی اتحاد جماهیر شوروی تأسیس کرد. در این مدرسه آموزگاران برجسته شطرنجی گردهم آمده بودند و به‌همین سبب با استعدادترین هنرجویان از گوشه و کنار سرزمین پهناور روسیه در آنجا ثبت‌نام کرده بودند.
در میان فارغ‌التحصیلان این مدرسه می‌توان به آناتولی کارپف، گری کاسپاروف و ولادیمیر کرامنیک اشاره کرد که هر سه بعدها با قدرت و افتخار قهرمان شطرنج جهان شدند.
باتوینیک هر دوره‌ی آموزشی خود را با عبارت معروف زیر آغاز می‌کرد:
«بچه‌ها همیشه یادتون باشه که شطرنج آموزش دادنی نیست بلکه فقط یادگرفتنی است!»
نکته‌ای که در کلام باتوینیک نهفته بود اشاره به این حقیقت مهم دارد:
«بیشترین پیشرفت شطرنجی هر هنرجو در تنهائی وی محقق می‌شود! بهترین روش یادگیری او همراهی با کتاب یا کامپیوتر و یاحتی فقط یک صفحه و مهره است. اما به هر شکل، بهترین نکات را فقط در تنهائی و استقلال خویش کسب خواهد کرد!»
باتوینیک بعدها اشاره کرده که در دوران آموزشی خود به این نتیجه رسیده بوده که:
«مهمترین نکته در امر آموزش، تقویت و شکوفائی خوداتکایی و اعتماد به‌نفس هنرجویان است. به‌طورکلی ایدئال در این مورد نه تلاش برای آموزش نوجوانان بلکه فرآهم آوردن فرصت خودآموزی در آنهاست.»
شاید این ابهام برای برخی وجود داشته باشد که آیا موفقیت آموزه‌های مربیان و معلمان سرشناس مدرسه‌ی شطرنج باتوینیک شوروی احیاناً ارتباطی به استعداد ذاتی فراوان شاگردان این مدرسه‌ی خاص نداشته است؟
البته اگر با نگاه لیبرال به موضوع «آموزش مهارت‌های ذهنی» بنگریم این برداشت نیز می‌تواند صحیح باشد.
زمانی که در یافتن پاسخ مشکلی ناموفق هستید مربی و معلم می‌تواند راهنمای خوبی برای شما باشد. او می‌تواند با طرح پرسش‌هائی نقاط ضعف شما که نیاز به بهبود و تمرین بیشتر بعدی دارند را آشکار نماید. پس از تعیین این نقاط ضعف می‌تواند با فشار آوردن بر شما برای تمرکز بر تمرین‌هائی که برای رفع این نقاط ضعف تدارک دیده شده، مشکل شما را به تدریج مرتفع نماید.
این مطلب در ادامه‌ی کتاب با مثال‌های عملی جالب درباره‌ی دیگر قهرمانان نامدار شطرنج جهان پی گرفته شده است.
برگرفته از کتاب جالب و آموزنده‌ی «کسب مهارت شطرنج را ساده کنیم» اثر استادبزرگ آمریکائی «اندرو سولتیس» در سال 2010 میلادی با نشر باتسفورد
نویسنده: محمّد خیرخواه
تاریخ: 4 خرداد 1399
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج