تصمیمات عملی در لحظات بحرانی بازی
رباعی زیبای حکیم عمر خیام آغازگر کتاب است:
ما لُعبتکانیم و فلک لُعبت باز
از روی حقیقتی نه از روی مَجاز
یک چند درین بساط بازی کردیم
رفتیم به صندوق عَدم یک یک باز
اگر به دنبال کتاب تمرینی خاصی هستید که گلچینی از وضعیتهای بحرانی در مراحل مختلف بازی را شامل باشد و در جریان شرح آنها با نکات مختلف استراتژیک، تاکتیک، مباحث پوزیسیونی، آخربازی، تکنیک، ساختارپیاده و بسیاری دیگر از سوژههای مهم که در جریان آموزش به آنها نیازمندید، آشنا شوید و حاوی نمونههائی عالی همراه با توضیحات شیرین فلسفی با اندکی چاشنی طنز نیز باشد قطعاً این کتاب انتخاب بسیار مناسبی خواهد بود.

سرخان و لقمان گولیف آذربایجانی، که با فرهنگ غنی ایران باستان آشنائی دارند و به خصوص شعرای به نام ایرانی در ادبیات و فرهنگ سرزمین آنها نیز جایگاه ویژهای دارند با کوششی بسیار زیبا و قابل تحسین تک تک پوزیسیونهای بحرانی آموزشی این کتاب را همراه با جملات کوتاهی از این بزرگان و البته دیگر بزرگان معروف دنیای شطرنج، ادبیات و سیاست جهان همراه ساخته و جلوهی ویژهای به آموزش شطرنج و ارتباط آن با مفاهیم روزمره اجتماعی و سیاسی زندگی دادهاند.
در حقیقت مربی با استفاده از محتوای این کتاب میتواند در جریان آموزش نکات مختلف فنی شطرنج، به موارد مشابه اجتماعی، فرهنگی، فلسفی اشاره کرده و آموزش خویش را شیرین تر ساخته و کلاس درس را از حالت خشک و بی روح خارج و موضوعات مختلف دیگری نیز همزمان آموزش دهد که به حافظه دانشجویان برای به خاطر سپردن موضوعات فنی فوق کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
در این کتاب ۲۲۴ پوزیسیون بحرانی با درونمایههای مختلف بررسی شده و در انتهای هر یک نتیجهگیری و جمله کوتاهی از بزرگی آورده است.
جالب اینکه مقدمه کتاب با قطعه رباعی از حکیم عمر خیام آغاز شده که قبلاً در مورد آن توضیحاتی در کانال دادهام.
گولیف در مقدمه اشاره کرده تمام بازیکنانی که در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل ۱۹۸۰ مشغول مطالعه جدی شطرنج بودهاند، کتاب منحصربفرد The Best Move ولاستیمیل یانسا و ولاستیمیل هورت را به یاد دارند که چه غوغایی بهپا کرده بود
در متن کتاب همچنین به گفتههای معروفی از شخصیتهای بزرگ همچون هرودوت، لائو تزو، باخ، گاندی، گوته، بنجامین فرانکلین، بالزاک، عمرخیام، ماکسیم گورکی، برنارد شاو، ناپلئون، هنری فورد، کافکا، سنت اگزوپری، جرج الیوت، نظامی گنجوی، کوبلنس، آلبرت اینشتین، تولستوی، مارک تواین، ویستون چرچیل، فردریک نیچه، اسکار وایلد، چارلز دیکنز، اولگ، سانتایانا، بوگات، آلفرد نوزث وایتهد، هنریک ایبسن، رابرت گرین، جک لندن، سوکراتس، . . . و البته به گفتههای بسیاری از بزرگان شطرنج جهان همچون اشتاینیتس، مورفی، آرون نیمزوویچ، کاپابلانکا، لاسکر، باتوینیک، ایگور زایتسف، آلخین، گری کاسپاروف، پانچنکو، رومانوفسکی، کوتوف، آلسی سوئتین، زیگبرت تاراش و . . . نیز اشاره شده است.

جالب اینکه در میان پوزیسیونهایی که در کتاب آورده شده، محل اجرای بازی برخی از آنها تهران است چراکه استاد بزرگ سرخان گولیف مدتی در فدراسیون شطرنج ایران مربیگیری میکرد و بسیاری از مربیان باتجربهی کشور از محضر او بهره بردهاند.
در هر صورت کتاب محتوای ویژه ای دارد و در نوع خود کاملاً منحصربفرد است و حل تمرینهای آن برای همه شطرنج دوستان بسیار جالب و آموزنده است، همچنین برای مربیان محترم سوژههای جالبی به ویژه درباب «پوزیسیون و لحظات بحرانی بازی» و ارایه آنها در کلاس بسیار کارآمد است و به حافظهی هنرجویان برای به خاطر سپردن پوزیسیونهای پرپیشامد و شیوه تصمیمگیری در لحظات بحرانی کمک شایان خواهد کرد.
نویسندگان کتاب: استادبزرگ سرخان و استادبینالمللی لقمان گولیف (از استادان معروف آذربایجانی)
انتشارات New in Chess در سال ۲۰۱۸
نویسنده مقاله: محمّد خیرخواه
تاریخ: ۱۶ شهریور ۱۴۰۱
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج