نجف دریابندری ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ پس از یک دورهٔ طولانی بیماری در سن ۹۰ سالگی در تهران درگذشت.به گفته خودش در سال ۱۳۰۷ در محله حمام جرمنی آبادان به دنیا آمده، حضور انگلیسی‌ها در تأسیسات نفتی آبادان و تردد آنان در سطح شهر و کاربرد آن زبان، وی را به یادگیری زبان انگلیسی علاقه‌مند ساخت و به‌طور خودآموز به فراگیری این زبان پرداخت. در سال ۱۳۳۲ اولین اثر خود را که ترجمهٔ کتاب معروف وداع با اسلحه، نوشتهٔ ارنست همینگوی بود، برای چاپ به تهران فرستاد. همزمان با چاپ این کتاب در سال ۱۳۳۳، به دلیل فعالیت‌های سیاسی در آبادان به زندان افتاد و بعد از یک سال به زندان تهران منتقل شد. در زندان به مسائل فلسفی علاقه‌مند شد و در مدت حبس، کتاب تاریخ فلسفه غرب اثر برتراند راسل را ترجمه کرد که بعدها توسط انتشارات سخن به چاپ رسید.
پس از آزادی در نهایت به عنوان سردبیر در انتشارات فرانکلین مشغول به کار شد. در آنجا به ترجمه آثار ادبی رمان‌نویسان و نمایشنامه‌نویسان معروف آمریکایی پرداخت و کتاب‌هایی همچون پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی و هاکلبری فین اثر مارک توین را ترجمه کرد.
دریابندری مدت ۱۷ سال با مؤسسهٔ فرانکلین همکاری کرد و در حدود سال ۱۳۵۴ همکاری خود را با این مؤسسه قطع کرد. پس از آن برای ترجمه متون فیلم‌های خارجی با سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران قرارداد بست. پس از انقلاب ۱۳۵۷ از این کار نیز کناره گرفت و به‌طور جدی به ترجمه و تألیف پرداخت.
دریابندری به مناسبت ترجمه آثار ادبی آمریکایی جایزه تورنتون وایلدر از دانشگاه کلمبیا گرفت.
در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶ کمیته ملی ثبت میراث ناملموس در سالن کانون فرهنگی فجر تشکیل جلسه داد و در این جلسه نجف دریابندری به‌عنوان گنجینه زنده بشری در میراث خوراک در فهرست حاملان میراث ناملموس (نادره‌کاران) به‌ثبت رسید.
در مجموع او 8 کتاب تهیه و تالیف و بیش از 26 اثر معروف را ترجمه کرده است. آثار بسیار معروفی در میان این عناوین وجود دارد نظیر : برفهای کلیمانجارو، پیرمرد و دریا، وداع با اسلحه اثر ارنست همینگوی، سرگذشت هاکلبری فین اثر مارک توین، بازماندهٔ روز اثر کازو ایشی‌گورو، عرفان و منطق اثر برتراند راسل، فلسفه روشن‌اندیشی اثر ارنست کاسیرر، در انتظار گودو، دست آخر: نمایشنامه‌های بکت، خانه برناردا آلبا اثر فدریکو گارسیا لورکا و …
بخشی از نمونه آثار وی:
«برای عده زیادی از مردم، شب شیرین‌ترین قسمت روز است. نباید این‌قدر به پشت سر نگاه کرد. باید طرز نگاه مثبت‌تری اتخاذ و سعی کنم بازمانده روز را دریابم. چه حاصلی دارد که مدام به پشت سرمان نگاه کنیم و خودمان را سرزنش نماییم که چرا زندگی‌مان آن‌طورکه می‌خواستیم از آب در نیامد. بهترین قسمت روز، شب است؛ قسمتی که تمام روز منتظرش هستند.»
نکته ی مهم، آموزنده و بسیار جالب اینکه:
دریا بندری دورهٔ ابتدایی را در مدرسه ۱۷ دی آبادان گذرانده و سپس وارد دبیرستان رازی شد. او در سال سوم دبیرستان تحصیل را رها کرد و به دنبال کار رفت و دیگر هیچ‌گاه به تحصیل آکادمیک مشغول نشد! اما شور و عشقی که به حرفه‌ی نویسندگی و ترجمه‌ی آثار برجسته‌ی ادبی و فلسفی داشت مانع حرکت پر تلاش وی نشد و تا آخرین نفس با همین عشق و تلاش خستگی‌ناپذیر، پی‌گیر و موثر به دنبال کسب اهداف و ایدئال خود بود.
برگرفته از کتاب: بازمانده روز
نوشته: کازئو ایشی گورو
مترجم: نجف دریابندری
روحش شاد و امیدواریم راهش توسط جوانان پر شور کشور ادامه یابد.
نویسنده: محمّد خیرخواه
تاریخ: 15 اردیبهشت 1399
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج