یک داستان جالب در مورد شطرنج باز نیرومند روس، بنجامین بلومنفلد خواندم که فکر کردم برای دوستان شطرنج دوست تعریف کنم چون فوق‌العاده جالب و آموزنده است.
نمیدانم تا چه اندازه با «بلومنفلد» آشنائی دارید، اما در هر صورت گشایشی به نام ایشان نیز وجود دارد که به صورت زیر آغاز می‌شود:
1.d4 ♘f6 2.c4 e6 3.♘f3 c5 4.d5 b5
که به «گامبی بلومنفلد» نیز معروف است.
بنجامین مارکوویچ بلومنفلد، که متولد 1884 و متوفی به سال 1947 و در سن 62 سالگی است یکی از شطرنج بازان معروف روس بوده که در زمان شطرنج بازان نیرومندی نظیر چیگورین، اشپیلمان، کان، کارو زندگی میکرده. او در دو شاخه «قضاوت» و «روانشناسی» درس خوانده بود و به دلیل شغلش کمتر در مسابقات حضور فعال داشت، اما در مسابقات مختلفی در سطح بسیار بالا و قهرمانی شطرنج روسیه نیز چندین بار شرکت داشت و مقامهای دوم تا پنجم را کسب کرده است.
بلومنفلد، تحقیقات بسیار جالبی در زمینه «شیوه فکر کردن و انتخاب حرکت» در زمان خود انجام داده که بسیاری از نکات ارایه شده توسط او هنوز به قوت خود باقی بوده و روانشناسان درگیر در حوزه شطرنج از آنان بهره میبرند (برخی از مقالات و تز دکتری وی که در این مورد بوده را در ادامه این مطلب ارایه خواهم کرد)
اما داستان جالبی که قرار بود شرح دهم چیست؟
داستان به نقل از مجله 64 و در سال 1987-1988 اتفاق افتاده است،
قرار بود در سال 1934، آقای بلومنفلد سمیناری درباره موضوع «وسط بازی» ارائه دهد. در آن زمان او را همه به عنوان شطرنج باز و محقق بسیار برجسته در دنیای شطرنج میشناختند. ساعت برگزاری سمینار 7 بعد از ظهر اعلان شده بود و بسیاری از علاقمندان به محل اجرای آن در یکی از مدارس محلی شطرنح به نام House Rabprosa گرد هم جمع شده بودن و منتظر «هنر نمائی» آقای بلومنفلد بودند.
تا ساعت حدود 9 شب خبری از بلومنفلد نشد! تا اینکه بالاخره حوالی 9:10 دقیقه رسید! در حالی که شدیداً نفس نفس میزد با شدت کیف چرمی خود را که پر از منابع شطرنجی بود روی میز پرتاب کرد. و بعد رو به جمع کرد و گفت: «فعلاً خیلی خسته‌ام و باید یک تجدید قوا کنم تا بتوانم سمینار را اجرا کنم» !!
به همراه دستیارش «چیستیاکووین» رفتند تا یک «چای» بنوشند تا اندکی سرحال آمده و بتوانند سمینار را اجرا کنند (توجه داشته باشید که همه تا الان حدود دو ساعت منتظر ایشان بودند) – بعد از اینکه چای نوشیدن به پایان رسید، یک سیگار برگ بیرون آورد و سر فرصت آن را کشید! و بعد به دستیارش گفت بیا و دو دست شطرنج سریع بازی کنیم!! بالاخره بعد از این مراسم ایشان فرمودند که الان سرحال شدم و میتوانم سمینار را اجرا کنم . . . . .!
نکته جالب در این ماجرا این بود که به دلیل احترمی که همه برای او قایل بودند و اعتمادی که به دانش و چیرگی او بر مطالبی که قصد داشت ارائه کند داشتند، همگی در سر جای خویش همچنان منتظر شنیدن گفته های او در این سمینار نشستند و صندلی های خود را ترک نکردند!!!
درک عمیق او از بازی شطرنج آنچنان زیاد بود، که همه این قصد را داشتند که شاید بتوانند اندکی از دانش او برداشت کرده و در مسیر تکوین شطرنجی خویش از آن بهره گیرند.
موضوع این سمینار در مجله معروف 64 در شماره سال 1987-88 منتشر شده و در ادامه آن را ارائه خواهم کرد.
همچنین بلومنفلد، جزو اولین محققینی بود که به طور جدی موضوع «روانشناسی» در شطرنج را مورد مطالعه قرار داد و به موضوعات مهمی همچون «ارتباط تصویر سازی ذهنی و محاسبه شاخه ها» و «طبیعت شیوه فکر کردن در شطرنج» و «مهارت آموزش شطرنج» تحقیق کرده و در زمان خود مقالات بسیار جالبی در این موارد نوشته است که هنوز بسیاری از اساتید، از آنها به عنوان مرجع استفاده میکنند.
در ادامه سه مقاله جالب که توسط «بنجامین بلومنفلد» تهیه و ارائه شده است را نیز برای دوستان علاقمند به تحقیقات در این موارد به اشتراک میگذارم.
ناگفته نماند که از تحقیقات «بنجامین بلومنفلد» نویسندگان و مربیان سرشناس زیادی استفاده کرده‌اند که در این مورد می‌توان به «لیپنیتسکی»، «کوتوف» و آلکسی سوئتین در کتاب «سه گام تا استادی در شطرنج» که قبلاً در این کانال معرفی کرده‌ام اشاره کرد. آقای سوئتین، بخشی در کتاب خود دارد که به موضوع «انتخاب حرکت و مشکلات مربوط به آن» اشاره کرده و تقریباً از تمامی تحقیقات آقای بلومنفلد در نوشتار خود استفاده کرده است.
نویسنده: محمّد خیرخواه
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج