استراتژی وسط‌بازی در مقابل پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده چیست؟

• دفتر دوم مثنوی معنوی
• شیوه‌ی عملکرد بازی در مقابل پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده

تفرقه بیانداز و حکومت کن!

سوژه‌ی کاربردی: درک استراتژی ادامه‌ی بازی، تنها با نگاهی به ساختار پیاده

از سری مقالات گام‌هائی کوتاه برای تقویت «قدرت شطرنجی» نوشته‌ی سوپراستادبزرگ سَم شَنکلَند

انتخاب موضوع و ترجمه: محمّد خیرخواه، 16 مهر 1399

تفرقه بینداز و حکومت کن (به لاتین: divide et impera) مَثَل معروفی است که به فیلیپ دوم مقدونی پدر اسکندر مقدونی نسبت داده شده و پس از او توسط ژولیوس سزار و ناپلئون بُناپارت به‌عنوان یک استراتژی کارآمد مورد استفاده قرار گرفته و البته موارد استفاده‌ی این استراتژی در طول تاریخ بسیار است.

این استراتژی عبارت است از کسب یا حفظ قدرت (سیاسی، اجتماعی و یا شطرنجی!) از طریق شکستن یا تجزیه‌ی قدرت متمرکز حریف به بخش‌های کوچکتری که هر یک از این بخش‌های کوچکتر به تنهایی ضعیف‌ترند. با این استراتژی حریف ضعیف شده و کنترل او ساده‌تر خواهد بود.

مولانا همین مضمون را در «دفتر دوم مثنوی معنوی» به شکل زیبای زیر بیان کرده است:

باغبانی چون نظر در باغ کرد

دید چون دزدان بباغ خود سه مرد

یک فقیه و یک شریف و صوفیی

هر یکی شوخی بدی لا یوفیی

گفت با این‌ها مرا صد حجتست

لیک جمع‌اند و جماعت قوتست

بر نیایم یک تنه با سه نفر

پس ببرمشان نخست از همدگر

هر یکی را من به سویی افکنم

چونک تنها شد سبیلش بر کنم

در مقاله‌ی قبلی با مضمون «بازی با پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده» از بررسی چند پوزیسیون در بازی سوپراستادان معاصر، راهکارهائی عملی به‌عنوان استراتژی کلی برای صاحب این نوع پیاده استخراج کردیم، در اینجا برعکس عمل خواهیم کرد و ایده و استراتژی مورد نیاز برای بازی در مقابل حریفی که پیاده‌ی رونده‌ی حمایت شده دارد را بررسی خواهیم کرد.

در مقاله‌ی قبلی تلاش شد به ارزش پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده در مرحله‌ی وسط بازی، که همچنان سوارهای زیادی در میدان نبرد حضور دارند اشاره شود. با حضور این نوع پیاده‌ی رونده و انتقال به مرحله‌ی آخربازی حریف شرایط دشواری خواهد داشت. اما در مرحله‌ی وسط‌بازی همچنان راه‌هائی برای مقابله با این نوع پیاده وجود دارد.

شنکلَند با بررسی موشکافانه‌ی ماهیت و شیوه‌ی عملکرد بازی در مقابل پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده راهکارهای کلی را استخراج کرده که راهنمای بسیار خوبی برای تعیین و انتخاب استراتژی کلی بازی برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب است.

راهکار اول:

اگر پیاده‌ی مدافع را با موفقیت تضعیف یا حذف کنید، پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده تبدیل به یک پیاده‌ی رونده‌ی منفرد خواهد شد.

قبلاً گفتیم و مشخص است که کنترل و مهار پیاده‌ی رونده‌ی منفرد بسیار ساده‌تر از رونده‌ی حمایت‌شده است.

راهکار دوم:

معمولاً اسب بهترین مهره‌ی مسدود‌کننده ‌ در برابر پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده است چون علاوه بر مهار پیاده‌ی رونده، پیاده ‌یا پیاده‌های حامی او را نیز تهدید می‌کند. ضمناً می‌تواند پشتیبان اهرم‌های پیاده‌ای جانبی که ابزاری برای تضعیف و حذف پیاده‌ی حامی هستند نیز عمل کند.

در حقیقت مفهوم تأثیر بسیار زیاد اسب به‌عنوان مهره‌ی مسدودکننده‌ی این نوع پیاده بیشتر متأثر از امکان تضعیف پیاده (یا پیاده‌های) مدافع آن است.

راهکار سوم:

وقتی با پیاده‌ی رونده‌ی حمایت‌شده روبه‌رو هستید، بهتر است سوارهای سبک را در صحنه‌ی نبرد حفظ کرده و سوارهای سنگین را تعویض کنید نه برعکس آن.

در ادامه‌ی این پیام محتوای جزئیات این بررسی آموزنده با تمرکز بر روی این سه راهکار مهم، در قالب یک مقاله‌ی آموزشی، همراه با مثال‌هائی از بازیکنان تراز اول جهان، نظیر آرون نیمزوویچ، دینگ لیرن، گری کاسپاروف، جاناتان اسپیلمان و اوگنی باریف آورده شده است.

نویسنده: محمّد خیرخواه

تاریخ: 20 مهر 1399

منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج

.