نقطه‌ی مقابل مطالعه‌ی بازیهای کلاسیک، بررسی موشکافانه‌ی بازیهای تراز اول معاصر با هدف کشف شیوه‌ی مدرن بازی است که البته کاری بس دشوار است!
همیشه به سبک و نگاه یانتیمان به موضوعات مختلف علاقه دارم. نوع نگاه خلاقانه‌ی او به موضوعات مختلف در شطرنج همیشه جذاب، نوین، بسیار دقیق و آموزنده است. محتوای نوشته‌های او به نوعی با دیگر منابع متفاوت است و سبکی مخصوص به خود دارد.
در مورد حمله و شیوه‌ی حمله‌کردن کتاب‌های متعددی قبلاً توسط استادان دوران مختلف نوشته شده است.
شاید اشاره به کتاب کلاسیک «هنر حمله در شطرنج» اثر معروف استاد کرواسی (یوگسلاوی ، ولادیمیر ووکوویچ در مبحث «حمله» ضرورت داشته باشد. این کتاب که قبلاً شرحی دربارهی آن نیز نوشته‌ام، به‌عنوان منبعی ضروری برای آشنایی شطرنجبازان با اصول بنیادین حمله در شطرنج نوشته شده و باید حتماً به‌دقت توسط هر شطرنجبازی مطالعه شده باشد.
اما نگاه یانتیمان به موضوع حمله متفاوت است. به نظر تیمان آنچه در بازی همه‌ی استادان معاصر اشتراک دارد سطح بازی بسیار بالای آنها و حملات کاملاً درست و دقیق مطابق با نیاز پوزیسیون است. مطابق با نظر اشتاینیتز:
«اگر صاحب نوعی برتری هستید باید حمله کنید وگرنه برتری شما ناپدید خواهد شد».
جالب اینکه با وجود اختلاف در سبک بازیکنان تراز اول اما وقتی در بازی آنها دقیق می‌شویم متوجه خواهیم شد که بیش از آنکه با یکدیگر اختلاف داشته باشند بیشتر نقاط مشترک دارند چون همه‌ی آنها خوب می‌دانند که چگونه مطابق با نیاز پوزیسیون بازی کنند!
به نظر تیمان هر حملهای در شطرنج «درست» نیست و بازیکنان مدرن، برای آغاز حمله سازوکار و شرایط ویژه دارند که هدف تیمان در این کتاب نمایان ساختن شرایط مناسب برای «حمله‌ی مدرن» در لابه‌لای بازیهای بازیکنان تراز اول معاصر جهان است. تأکید تیمان بر این موضوع استوار است، که قهرمانان مدرن خوب می‌دانند چگونه با ایجاد یک سازوکار استراتژیک اولیه شرایط حمله‌ی خویش را فرآهم آورند و تنها بازی‌هایی را برای محتوای کتاب خود انتخاب کرده که از این ویژگی مهم برخوردار باشند و حملهای بدون حساب و کتاب مبتنی بر حدس و گمان، بدون آگاهی و دانش در بازی اجرا نشده باشد.
او با بررسی سبک حمله‌ی یازده استاد نیرومند معاصر در سه بازی مختلف از هر یک، تلاش دارد تا شرایط تولد یک حمله‌ی مدرن زیبا را به تصویر کشد. تیمان در انتخاب بازیهای کتاب خیلی دقت کرده و حتی بازیهای قهرمانان معروفی که به بازیکن حملهای معروف بوده‌اند را در لیست انتخابی خود قرار نداده چون با معیارهای انتخاب او سازگار نبودند!
شاید برای شما قابل باور نباشد که کتابی دربارهی حمله در شطرنج نوشته شود و نامی از آلکساندرآلخین و میخائیل تال در آن نباشد!!
نکته‌ی خیلی جالب‌تر اینکه در انتخاب‌های اصلی او آندری وولوکیتین به جای نابغه‌ی بزرگ و قهرمان حال شطرنج جهان مگنوس‌کارلسن قرار گرفته و به‌نظر تیمان وی نمادی از یک بازیکن حملهای کامل و مدرن است!
(یادآوری کنم کتاب در سال ۲۰۰۶ نوشته شده است).
دو قهرمان شطرنج جهان یعنی گری‌کاسپاروف و واسلین‌توپالوف موفقیت‌های خویش را با تدارکات گشایشی بی‌نظیر خود با هدف کسب ابتکارعمل سریع و پیروزی جذاب و دیدنی در مرحله‌ی وسط‌بازی به‌دست می‌آورند. با اینکه این روش در بازیهای حملهای شطرنج معاصر نقش حیاتی پیدا کرده است اما به نظر تیمان استفاده از این روش در بازیهای آینده‌ی شما به‌نظر جایگاهی ندارد و مبالغه‌آمیز است.
به نظر تیمان، لوون‌آرونیان و پیتر‌سوویدلر بازیکنان روشنفکر و خلاقی هستند که خیلی درگیر دانش شروع بازی نیستند و فقط به این دلیل به برخی شاخه‌های گشایشی وارد می‌شوند که احساس می‌کنند پوزیسیون حاصل برای آنها جذاب است و در مجموع این دو بازیکن بیشتر بازیکن استراتژیک محسوب می‌شوند تا حملهای مطلق!
به هر ترتیب با مطالعه‌ی این کتاب خواننده درک بسیار عمیق و نگاهی نوین به شیوه‌ی هدایت و اجرای حمله‌ی مدرن پیدا خواهد کرد که یکی از ابزارهای بنیادین و جذاب بازی معاصر است.
نویسنده: استادبزرگ یانتیمان
ناشر: New in Chess, 2006
سوژه‌ی کتاب: تعریف مفهوم «حمله‌ی مدرن» و بررسی سازوکار آن در بازیهای قهرمانان تراز اول و معاصر جهان
نویسنده: محمّد خیرخواه
تاریخ: 4 تیرماه 1399
منبع: کانال منابع آموزشی شطرنج