مقدمه
بسیاری از شطرنج‌بازان هنگام بازی در تمرکز کامل روی وضعیت فعلی صفحه مشکل دارند. عوامل حواس‌پرتی زیادی وجود دارند که توانایی بازیکن برای تمرکز عمیق را تحت تأثیر قرار می‌دهند. جای تعجب نیست که اگر بازیکنی نتواند به طور کامل روی وضعیت تمرکز کند، به احتمال زیاد دچار اشتباهات محاسباتی شده، خطاهایی مرتکب می‌شود و در نهایت بازی را می‌بازد. امروز با ۳ تمرین ساده اما بسیار مؤثر آشنا می‌شویم که به شما در بهبود توانایی تمرکزتان کمک شایانی خواهند کرد.
۳ تمرین برای بهبود تمرکز در شطرنج
تمرین ۱: دنبال کردن عقربه ساعت
توانایی تمرکز کامل روی وضعیت، ویژگی مشترک تمام استادان بزرگ شطرنج است. بدون این مهارت حیاتی، تقریباً غیرممکن است که بتوان تعداد زیادی از حرکات پیش رو را محاسبه کرد و پس از ساعت‌ها شطرنج، بهترین حرکت را در یک وضعیت پیچیده پیدا کرد. برخی از شطرنج‌بازان توانایی تمرکز ذاتی دارند، در حالی که بسیاری دیگر باید برای توسعه این مهارت مهم تلاش زیادی کنند.
اولین و یکی از مؤثرترین تمرین‌ها برای بهبود تمرکز، دنبال کردن عقربه ثانیه‌شمار یک ساعت آنالوگ است. با چشمان خود عقربه ثانیه‌شمار را تعقیب کنید. اجازه ندهید هیچ فکر دیگری وارد ذهنتان شود؛ فقط و فقط به عقربه ثانیه فکر کنید. هدف این تمرین این است که بتوانید به مدت ۲ تا ۳ دقیقه تمرکز خود را حفظ کنید. اگر در این مدت فکر تصادفی به ذهنتان خطور کرد، تایمر را مجدداً راه‌اندازی کنید. این تمرین را حداقل به مدت یک هفته، هر روز تکرار کنید.
تمرین ۲: شطرنج شفاهی (چشم‌بسته)
آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چگونه یک بازی به ظاهر ساده می‌تواند به شطرنج شما کمک کند؟ در واقع، این بازی می‌تواند به طرز چشمگیری برخی از مهارت‌های حیاتی مورد نیاز برای شطرنج سطح بالا را تقویت کند. برای این تمرین، دو شطرنج‌باز با چشم‌بند، به صورت شفاهی (بدون دیدن صفحه) بازی می‌کنند و صفحه را در ذهن خود تجسم می‌کنند. نفر سوم به عنوان داور عمل می‌کند و تمام حرکات را روی کاغذ ثبت می‌کند. این تمرین نه تنها به تقویت مهارت‌های تمرکز کمک می‌کند، بلکه تجسم عمومی شما را نیز بهبود می‌بخشد، مهارتی که بسیاری از شطرنج‌بازان به شدت از آن بی‌بهره هستند.
نکته: می‌توانید از نمادگذاری جبری برای اعلام حرکات استفاده کنید. پس از اینکه بازی روی صفحه ۳x۳ برایتان ساده شد، می‌توانید آن را با صفحات ۴x۴ و ۵x۵ نیز تکرار کنید.
تمرین ۳: راهپیمایی شاه!
این تمرین نوع دیگری از شطرنج چشم‌بسته است. شاه در مرکز صفحه قرار دارد. دو بازیکن باید موقعیت شاه را تجسم کنند و به نوبت او را حرکت دهند. شاه در این تمرین فقط می‌تواند به صورت افقی یا عمودی (چپ، راست، بالا، پایین) حرکت کند. حرکات مورب غیرمجاز است. نفر سوم به عنوان داور عمل می‌کند و حرکات را ثبت می‌کند. هدف این است که شاه را در محدوده صفحه نگه دارید. بازیکنی که شاه را از صفحه خارج کند، بازنده است. این تمرین نیز توانایی تمرکز فرد را بهبود می‌بخشد و همچنین روی مهارت‌های تجسم کار می‌کند.
وقتی این تمرین برایتان ساده شد، می‌توانید چند پیاده به صفحه اضافه کنید. پیاده‌ها قابل تسخیر نیستند و شاه نمی‌تواند روی خانه‌هایی که قبلاً توسط پیاده‌ها اشغال شده‌اند، قرار بگیرد.
تمرین مکمل: نقطه سیاه
این یک تمرین بسیار قدیمی است که توسط بسیاری از روانشناسان در سراسر جهان برای کمک به بهبود توانایی تمرکز توصیه شده است. ابتدا باید یک نقطه سیاه را روی یک تکه کاغذ بکشید و آن را در همان سطح چشمان خود قرار دهید. شما باید بتوانید به راحتی نقطه را بدون آسیب رساندن به بینایی خود ببینید. آرام باشید و برای چند ثانیه به نقطه نگاه کنید. پس از مدتی، نقطه را “احساس” خواهید کرد و به نظر می‌رسد که در واقع نقطه را با چشمان خود لمس می‌کنید. این یعنی تمرکز کامل حاصل شده است. این تمرین را حداقل به مدت یک هفته، به صورت روزانه تکرار کنید.
به منظور مقابله با اشتباهات، یافتن برنامه‌ریزی مناسب در موقعیت‌های پیچیده و بهبود دید موقعیتی و تاکتیکی خود، توصیه می‌کنیم در دوره آموزشی جامع ما ثبت‌نام کنید. صدها شطرنج‌باز پیش از این از تمرینات ما بهره‌مند شده‌اند. منتظر نمانید، همین امروز برنده شدن در بازی‌های شطرنج را آغاز کنید!