مقدمه
علاقه‌مندان به شطرنج! آماده یک سفر سینمایی جذاب هستید؟ در این مقاله، قصد داریم به دنیای شطرنج در سینما بپردازیم و هفت فیلم برتر با محوریت این بازی فکری را به شما معرفی کنیم. این انتخاب‌ها، گلچینی از بهترین فیلم‌هایی هستند که هر شطرنج‌بازی باید ببیند. مطمئن باشید که این لیست، لحظات لذت‌بخشی را برای شما رقم خواهد زد. نظرات و فیلم‌های مورد علاقه خودتان را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید!
۷ فیلم برتر شطرنجی که باید دید
- در جستجوی بابی فیشر (Searching for Bobby Fischer)
- مگنوس (Magnus)
- قلعه بروکلین (Brooklyn Castle)
- ملکه کاتوه (Queen of Katwe)
- بابی فیشر علیه جهان (Bobby Fischer Against the World)
- دفاع لوژین (The Luzhin Defence)
- قربانی پیاده (Pawn Sacrifice)
- در جستجوی بابی فیشر (Searching for Bobby Fischer)
فیلم “در جستجوی بابی فیشر” که الهام‌بخش رونق شطرنج آکادمیک در ایالات متحده بود، با بازیگران مطرحی چون جو مانتگنا، بن کینگزلی، لارنس فیشبرن و جوآن آلن، یک اثر ماندگار در ژانر خود محسوب می‌شود. این فیلم بر اساس کتاب “در جستجوی بابی فیشر” نوشته فرد وایتزکین ساخته شده و جزئیات سفر پسرش جاش وایتزکین را به دنیای شطرنج روایت می‌کند. جاش که در ابتدا آرزو داشت به یک استاد بین‌المللی قدرتمند تبدیل شود، در نهایت شطرنج را ترک کرد تا هنرهای رزمی را دنبال کند.
- مگنوس (Magnus)
مگنوس کارلسن، نامی که نیازی به معرفی در دنیای شطرنج ندارد. کارلسن قبل، در طول و پس از تبدیل شدن به قهرمان جهان، نیروی غالب در شطرنج بوده است. این فیلم مستند “مگنوس” در سال ۲۰۱۶، کمی قبل از مسابقات قهرمانی جهان کارلسن در برابر کاریاکین منتشر شد. محور اصلی فیلم، تمرکز بر ظهور مگنوس در دنیای شطرنج و صعود او به تاج و تخت قهرمانی است. این فیلم شامل صحنه‌هایی از دوران کودکی مگنوس، کشمکش او با کاسپاروف در سیزده سالگی و محیط هیجان‌انگیز مسابقات قهرمانی جهان آناند و کارلسن در چنای است؛ جایی که کارلسن به اوج افتخار رسید.
- قلعه بروکلین (Brooklyn Castle)
“قلعه بروکلین” در سال ۲۰۱۲ منتشر شد و به سرعت مورد استقبال طرفداران شطرنج، متخصصان آموزشی و والدین قرار گرفت.
این فیلم مستند، داستان موفق‌ترین مدرسه راهنمایی، I.S. 318 در بروکلین، نیویورک، و معلم شطرنج آن، الیزابت اشپیگل را در طول یک سال تحصیلی روایت می‌کند. با وجود چالش‌های مالی و کاهش بودجه، I.S. 318 به موفق‌ترین برنامه شطرنج در کشور تبدیل شده و بیش از هر مدرسه دیگری در مسابقات قهرمانی کشور برنده شده است. این مدرسه همچنین اولین تیم راهنمایی است که در رقابت‌های ملی دبیرستان‌ها پیروز شد. دیدن این فیلم برای هر علاقه‌مند به شطرنج و آموزش ضروری است!
- ملکه کاتوه (Queen of Katwe)
فیلم “ملکه کاتوه” که بر اساس کتاب سال ۲۰۱۲ ساخته شده، یک درام الهام‌بخش محصول سال ۲۰۱۶ است که بر پایه زندگی واقعی بازیکن شطرنج اوگاندایی، فیونا موتسی، روایت می‌شود. فیونا (با بازی مدینا نالوانگا)، دختری از محله‌های فقیرنشین کاتوه اوگاندا، به مرکزی محلی می‌رود که در آن رابرت کاتنده (با بازی دیوید اویلوو) شطرنج تدریس می‌کند. در ابتدا، انگیزه او دریافت یک وعده غذای رایگان برای شرکت در کلاس است، اما به زودی کاتنده متوجه استعداد شگرف فیونا در شطرنج می‌شود که به عشق او به این بازی تبدیل می‌گردد. پس از موفقیت‌های پی در پی در مسابقات محلی، فیونا راه خود را به سطح بین‌المللی شطرنج باز می‌کند و فرصتی برای تغییر زندگی خود و خانواده‌اش پیدا می‌کند.
- بابی فیشر علیه جهان (Bobby Fischer Against the World)
“بابی فیشر علیه جهان” به بررسی عمیق زندگی و نبوغ بابی فیشر، یکی از بزرگترین شطرنج‌بازان تاریخ می‌پردازد. این مستند شامل مصاحبه‌های متعددی با شخصیت‌هایی چون لری ایوانز، سوزان پولگار، گری کاسپاروف و بسیاری دیگر است که فیشر را می‌شناختند یا تحت تاثیر نبوغ او بودند. فیلم روایتگر چگونگی به چالش کشیدن و غلبه فیشر بر امپراتوری شطرنج شوروی است. این مستند شامل صحنه‌های نادری از مسابقات قهرمانی جهان ۱۹۷۲ فیشر در برابر بوریس اسپاسکی است که در آن فیشر به نهایت آرزوی یک شطرنج‌باز، یعنی عنوان قهرمانی جهان دست یافت.
- دفاع لوژین (The Luzhin Defence)
فیلم “دفاع لوژین” محصول سال ۲۰۰۰، یک درام تاثیرگذار بر اساس رمان “دفاع” اثر ولادیمیر ناباکوف است. این فیلم داستان الکساندر ایوانویچ لوژین (با بازی جان تورتورو)، یک شطرنج‌باز نابغه اما از نظر روحی آسیب‌پذیر را روایت می‌کند. لوژین برای شرکت در یک مسابقه معتبر به ایتالیا سفر می‌کند و در آنجا با ناتالیا (با بازی امیلی واتسون)، زنی که برنده‌ی جایزه است، آشنا شده و عاشق او می‌شود. در طول فیلم، گذشته لوژین و تنش‌های خانوادگی که او تحمل کرده، به تصویر کشیده می‌شود. حریف لوژین، سالواتوره توراتی (با بازی فابیو سارتور)، توسط لئو والنتینوف (با بازی استوارت ویلسون)، مربی قدیمی شطرنج لوژین، راهنمایی می‌شود. والنتینوف که نمی‌تواند فشار بازی را تحمل کند، توطئه‌ای را برای به تعویق انداختن بازی به نفع توراتی ترتیب می‌دهد.
وقتی بازی به زمان دیگری موکول می‌شود، والنتینوف لوژین را ربوده و او را در مکانی متروک رها می‌کند، که خاطرات دردناک دوران کودکی‌اش را در او زنده می‌کند. ضربه روحی ناشی از این حادثه و خستگی مفرط ذهنی، لوژین را روانه بیمارستان می‌کند و پزشکان او را از بازی شطرنج منع می‌کنند. استرس و فشار بیش از حد او را به سمت خودکشی سوق می‌دهد. اما نامزدش، ناتالیا، یادداشت‌های لوژین را برای به تعویق انداختن بازی پیدا می‌کند و با تفسیر حرکات، بازی را به نفع او در برابر توراتی به پایان می‌رساند.
- قربانی پیاده (Pawn Sacrifice)
این درام جذاب، بر اساس داستان واقعی صعود بابی فیشر در دنیای شطرنج تا رسیدن به مسابقات قهرمانی جهان ساخته شده است. توبی مگوایر در نقش بابی فیشر و لیو شرایبر در نقش بوریس اسپاسکی، قهرمان جهان روسی، ایفای نقش می‌کنند. فیلم به بررسی جنبه‌های تاریک پارانویای فیشر می‌پردازد و چگونگی شیفتگی او به شطرنج از دوران کودکی در بروکلین و پیروزی‌های بی‌شمارش در هر بازی را نشان می‌دهد. این فیلم همچنین به استرس ذهنی عظیمی که فیشر را به سمت پیروزی در مسابقات قهرمانی جهان سوق داد، می‌پردازد؛ فشاری که در نهایت به او آسیب رساند و باعث شد از دید عموم پنهان شود.