مقدمه
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که شطرنج، این بازی فکری محبوب، از کجا آمده و چگونه به شکل امروزی خود رسیده است؟ شاید در میان گفتگوهای آنلاین یا حتی در جمع دوستان، سوالاتی مانند “شطرنج چند سال قدمت دارد؟” یا “چه کسی شطرنج را اختراع کرد؟” به گوشتان خورده باشد. اگر شما هم کنجکاو هستید که پاسخ این سوالات را بدانید، این مقاله برای شماست.
تاریخچه شطرنج
خاستگاه شطرنج
امروزه می‌دانیم که شطرنج در امپراتوری گوپتای هند (حدود ۶۰۰ پس از میلاد) سرچشمه گرفته است. هرچند برخی به اشتباه بر این باورند که مصریان باستان شطرنج بازی می‌کرده‌اند، اما بازی‌ای که آن‌ها انجام می‌دادند با شطرنج امروزی تفاوت اساسی دارد. با این حال، می‌توان خاستگاه رسمی این بازی را به هند بازگرداند.
مهره‌های اولیه شطرنج از عناصر اصلی نظامی آن زمان الهام گرفته شده بودند: پیاده‌نظام، فیل‌ها، سواره‌نظام و ارابه‌ها.
گسترش و تکامل شطرنج
تجارت جهانی به تدریج این بازی را به اروپا آورد و حدود ۱۲۰۰ سال پس از میلاد، شطرنج دستخوش تغییرات چشمگیری شد تا به شکل امروزی خود درآید. در ایتالیا و اسپانیا، این تغییرات شامل توانایی حرکت دو خانه‌ای پیاده در اولین حرکت، تسلط فیل‌ها بر خانه‌های همرنگ در مسیرهای قطری و افزایش قدرت حرکت وزیر (که قبلاً مهره‌ای ضعیف‌تر بود) شد.
در طول قرن هجدهم، مرکز ثقل شطرنج جهان به اروپای غربی، به ویژه فرانسه، منتقل شد. مسابقات در قهوه‌خانه‌های بزرگ شهرهایی مانند لندن و پاریس برگزار می‌شد. تا قرن نوزدهم، شطرنج به طور گسترده‌ای شناخته شد و محبوبیت زیادی یافت.
اولین مسابقات و عنوان استاد بزرگ
اولین مسابقات بین‌المللی شطرنج در سال ۱۸۵۱ در لندن برگزار شد. برنده این مسابقات، استاد بزرگ آلمانی، آدولف آندرسن بود که بازی معروف “بازی جاویدان” (Immortal Game) را نیز به نام خود ثبت کرد.
اصطلاح “استاد بزرگ” در سال ۱۹۱۴ توسط تزار نیکولای دوم روسیه جاودانه شد و این عنوان به صورت غیررسمی به ۵ بازیکن برتر آن زمان اعطا شد. مسئولیت اعطای این عنوان بعدها به فدراسیون بین‌المللی شطرنج (فیده) واگذار شد که در سال ۱۹۲۴ در پاریس تأسیس شد.