- تلخ‌ترین شکست دوران ورزشی کاسپاروف
- مصاحبه کاسپاروف پس از شکست
- دیدگاه کاسپاروف درباره بازی با دیپ بلو
- نبرد کاسپاروف و دیپ جونیور (۲۰۰۳)
- نبرد کرامنیک و دیپ فریتز (۲۰۰۶)
- منابع
تلخ‌ترین شکست دوران ورزشی کاسپاروف
گری کاسپاروف در بازی حساس و سرنوشت‌ساز ششم مقابل دیپ بلو، تنها در ۱۹ حرکت شکست را پذیرا شد. محاسبات او از ارزیابی حریف اشتباه از آب درآمد. یک حرکت اشتباه کافی بود تا قهرمان جهان به زحمت بیفتد. در حرکت هفتم، کاسپاروف هرگز تصور نمی‌کرد که حریف، یعنی دیپ بلو که یک ماشین محاسبه‌گر بود، بتواند چنین قربانی زیبایی بدهد. این همان نقطه‌ای بود که معادلات او را به هم ریخت. پس از این قربانی، کاسپاروف نتوانست مقاومت کند و به اجبار وزیر خود را از دست داد. تنها در ۱۹ حرکت، نماینده هوش انسانی در برابر هوش مصنوعی شکست خورد. این شکست، شاید تلخ‌ترین شکست دوران ورزشی گری کاسپاروف بود.
مصاحبه کاسپاروف پس از شکست
پس از بازی و در مصاحبه مطبوعاتی، کاسپاروف همانند سرداری شکست‌خورده و در میان تشویق حضار وارد سالن شد. وی در حالی که از سوی تماشاچیان تشویق می‌شد، رو به حضار گفت:
“من سزاوار شکست نبودم. من سزاوار نبودم.”
کاسپاروف که نمی‌توانست باور کند بازنده میدان شده است، خطاب به تیم دیپ بلو گفت:
“من دیپ بلو را دعوت به شرکت در مسابقات شطرنج تحت شرایط عادی می‌کنم و قول می‌دهم که اشک آن را درخواهم آورد!”
او در جمله‌ای دیگر می‌گوید: “من یک انسانم و طبیعی است که آسیب‌پذیرم، اما رایانه چنین نیست.”
همچنین کاسپاروف عنوان کرد که: “اشتباه من این بود که شرایط بهتری را تقاضا نکردم و در شرایطی تن به این مسابقات دادم که همه چیز به نفع حریف بود.”
پس از این شکست، تیم دیپ بلو نه تنها به بازی انتقامی تن نداد، بلکه این ابررایانه تاریخ‌ساز را برای همیشه بازنشسته کردند.
دیدگاه کاسپاروف درباره بازی با دیپ بلو
گری کاسپاروف پس از این شکست، بر این باور بود که تنها رقیب وی رایانه نبوده است، بلکه دیپ بلو از یاری یک استاد بزرگ شطرنج بهره می‌برده است. وی انگشت اتهام را به سوی رقیب سنتی خود، آناتولی کارپوف نشانه گرفت و تا به امروز اعتقاد دارد که پس از بازی اول، یک استاد بزرگ در انجام حرکات رایانه دخالت داشته است.
هرچند گری کاسپاروف دو بار دیگر در سال ۲۰۰۳ برای انتقام از ماشین شطرنج‌باز خیز برداشت، اما در هر دو بار نتیجه‌ای جز تساوی را نتوانست رقم بزند.
وی ابتدا به مصاف برنامه‌ای با عنوان “دیپ جونیور” رفت و با نتیجه یک پیروزی، چهار تساوی و یک شکست به کار خود در مقابل این برنامه رایانه‌ای خاتمه داد.
نبرد کاسپاروف و X3D فریتز (۲۰۰۳)
کاسپاروف در همان سال (۲۰۰۳) و یک بار دیگر برای انتقام از ماشین شطرنج‌باز دست به مهره شد. وی در این رویارویی به مصاف برنامه‌ای با عنوان “X3D فریتز” رفت. این رقابت تنها در چهار دور برگزار شد که با به تساوی رسیدن هر چهار بازی، نتیجه پایانی ۲-۲ مساوی رقم خورد. این پایانی بود بر نبرد کاسپاروف به عنوان نماد هوش انسانی در برابر نرم‌افزارهای شطرنج‌باز به عنوان نمادی از هوش مصنوعی.
نبرد کرامنیک و دیپ فریتز (۲۰۰۶)
اما ولادیمیر کرامنیک به عنوان وارث تاج و تخت کاسپاروف و در حالی که عنوان قهرمانی شطرنج جهان را در اختیار داشت، با برنامه‌ای رایانه‌ای با عنوان “دیپ فریتز” در سال ۲۰۰۶ دست و پنجه نرم کرد تا شاید او بتواند انتقام هموطن و هم‌نوعش را از هوش مصنوعی بگیرد. اما او هم با نتیجه ۴-۲ حاصل از ۴ تساوی و ۲ باخت، شکست سنگینی را در مقابل رایانه متحمل شد تا این پایانی باشد بر برتری هوش شطرنجی انسان در برابر هوش شطرنج مصنوعی. پس از آن بود که دیگر هیچ انسانی هوس رویارویی با رایانه‌ها را نکرد. هرچند وسلین توپالوف، شطرنج‌باز همیشه مدعی بلغاری، هنوز هم بر این باور است که انسان در صورت در اختیار داشتن زمان کافی می‌تواند بر رایانه غلبه کند، اما این گفته او تنها در حد ادعا باقی مانده است. به هر حال، اگر برتری ماشین بر انسان را بپذیریم، این چیزی از ارزش‌های انسان کم نمی‌کند؛ چرا که ماشین‌ها ساخته همین هوش انسانی هستند و حیاتشان را باید مدیون انسان‌ها دانست.
منابع
▫️مترجم: غلامرضا خواجوی نژاد
▫️منبع: انجمن شطرنج ایران