سه نفر از محققان برجسته دانشگاه موناش و دانشگاه دیکین به این یافته مهم دست یافتند که آموزش شطرنج به کودکان می‌تواند در کاهش احتیاط بیش از حد یا همان «بیزاری از ریسک» در آنان مؤثر باشد. اسد اسلام، وانگ-شنگ لی و آرون نیکلاس، در مقاله اخیر خود که در مجله معتبر توسعه اقتصادی به چاپ رسیده، جزئیات مطالعه‌ای جامع را ارائه کرده‌اند که به بررسی عمیق تأثیر یادگیری شطرنج بر 400 کودک در بریتانیا می‌پردازد.
شطرنج از دیرباز به عنوان بازی فکری و منطقی شناخته شده است، اما پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند که بازیکنان توانمند، علاوه بر منطق قوی، باید در مواقع ضروری قادر به ریسک‌پذیری هوشمندانه باشند. برای مثال، یک قربانی صحیح مهره (مانند قربانی اسب) می‌تواند مسیری را برای برتری یا پیروزی هموار کند. در این مطالعه جدید، محققان بر آن شدند تا تأثیرات شناختی و ذهنی آموزش شطرنج را بر افراد جوان بررسی کنند. بدین منظور، آن‌ها 400 دانش‌آموز 15 و 16 ساله بریتانیایی را که تجربه قبلی در شطرنج نداشتند، جذب کرده و به آن‌ها شطرنج آموزش دادند. سپس، هر کودک به مدت یک سال تحت پایش قرار گرفت تا هرگونه تغییر در توانایی‌های شناختی‌شان مشخص شود.
نتایج نشان داد که اغلب کودکان در سناریوهای مختلف بازی، کاهش محسوسی در بیزاری از ریسک‌پذیری (یا افزایش تمایل به ریسک هوشمندانه) از خود نشان دادند. علاوه بر این، محققان دریافتند که یادگیری شطرنج به بهبود نمرات ریاضی و تقویت منطق و تفکر استدلالی در برخی از دانش‌آموزان منجر شده است.
محققان تأکید می‌کنند که شطرنج ابزاری عالی برای تقویت اعتماد به نفس در ریسک‌پذیریِ هدفمند است؛ جایی که بازیکن بر اساس تحلیل، باور دارد که ریسک می‌تواند به بهبود موقعیت یا نتیجه کمک کند. از سوی دیگر، دانش‌آموزان آموختند که از ریسک‌های بی‌مورد و بدون توجیه اجتناب کنند، چرا که چنین خطراتی به ندرت به نتیجه‌ای مطلوب منجر می‌شوند. همچنین، آن‌ها اشاره می‌کنند که مرز بین ریسک‌پذیری درست و غلط، به ویژه در شطرنج، کاملاً مشخص است و این مهارت با تمرین بیشتر، تقویت می‌شود. یافته‌ها نشان داد که مهارت‌های کسب شده در طول آموزش شطرنج، به صورت بلندمدت حفظ می‌شوند، به طوری که اکثر کودکان حتی یک سال پس از اتمام مطالعه نیز، همچنان کاهش بیزاری از ریسک را نشان دادند. محققان همچنین ذکر کردند که هیچ شواهدی مبنی بر تغییر در سایر مهارت‌های شناختی، نظیر خلاقیت عمومی یا پیشرفت در نمرات سایر دروس، مشاهده نشد.