مقدمه
حدود ۸.۶ درصد از جمعیت جهان، معادل تقریباً ۷۰۰ میلیون نفر، شطرنج بازی میکنند.
اکثر این بازیکنان هرگز حتی به ریتینگ ۱۰۰۰ هم نمی‌رسند که معمولاً به عنوان نقطه قوت یک بازیکن مبتدی در نظر گرفته می‌شود.
۱۰ دلیل اصلی که چرا بسیاری از شطرنج‌بازان پیشرفت نمی‌کنند و راه‌حل آنها
چرا چنین است؟ چگونه می‌توانیم این وضعیت را تغییر دهیم؟ بسیاری از بازیکنان در شطرنج پیشرفت نمی‌کنند زیرا:
1. شطرنج را جدی نمی‌گیرند
بسیاری از شطرنج‌بازان تازه‌کار واقعاً به نتیجه بازی اهمیت نمی‌دهند. آنها فقط برای سرگرمی شطرنج بازی میکنند، بدون اینکه روحیه‌ی رقابتی داشته باشند و بدون انگیزه برای برد. این بازیکنان پس از اتمام بازی، آن را فراموش میکنند و دیگر به تحلیل آن بازنمی‌گردند. با چنین نگرشی، تبدیل شدن به بازیکن بهتر دشوار است.
راه‌حل:
تنها راه برای بهتر شدن در هر چیزی این است که آن را جدی بگیرید، به نتیجه اهمیت دهید و برای تمرین آن وقت بگذارید.
2. خیلی زود شطرنج را رها میکنند
برخی افراد با انجام یک یا دو بازی شطرنج را امتحان میکنند. تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا آنها این بازی را دوست دارند یا نه، تا حد زیادی به نتیجه‌ی همین چند بازی بستگی دارد. اگر فردی برنده شود، احتمالاً چند بازی دیگر هم به شطرنج ادامه می‌دهد. اما اگر ببازد، احتمالاً می‌گوید شطرنج برای او مناسب نیست.
راه‌حل:
بعد از یک نتیجه‌ی منفی، شطرنج را رها نکنید. بازی‌های بیشتری را در برابر حریفانی با قدرت‌های متفاوت انجام دهید، مسابقات شطرنج حرفه‌ای را تماشا کنید، به چند کتاب یا مجله‌ی شطرنج نگاهی بیندازید و سپس خودتان تصمیم بگیرید که آیا این بازی برای شما مناسب است یا خیر. بسیاری از افراد مشهور هم شطرنج بازی میکنند.
3. هیچ قدمی برای بهبود در شطرنج برنمی‌دارند
بسیاری از افراد برای سرگرمی شطرنج بازی میکنند بدون اینکه قدمی برای پیشرفت بردارند. آنها بی‌نهایت بازی انجام می‌دهند، حرکات تکراری میکنند و سعی میکنند حریف را به همان روش مات کنند. اگر آنها در درک شطرنج خود ثابت بمانند (که تقریباً ۱۰۰٪ برای این سطح صادق است)، به همین ترتیب بی‌نهایت بازی را هم از دست خواهند داد. در نهایت می‌گویند بازی خسته‌کننده است و کلاً دست از بازی می‌کشند.
راه‌حل:
بازی‌های خود را آنالیز کنید. حتی یک بازبینی کوتاه از بازی‌تان می‌تواند به شما کمک کند تا نتیجه‌گیری کنید که معمولاً چه چیزی اشتباه است. سپس، روی رفع آن کار کنید. وقتی بازیکن بهتری شوید، از شطرنج لذت بیشتری خواهید برد!
4. عمق محاسبات کافی ندارند
بازیکنان مبتدی زیادی هستند که تمایلی به محاسبه عمیق‌تر از یک حرکت ندارند. آنها از شهود خود برای قضاوت در مورد خوب بودن یا نبودن یک حرکت استفاده میکنند. اگرچه شهود می‌تواند منبع ارزشمندی برای یک شطرنج‌باز باشد، اما محاسبه و پیش‌بینی واریانت‌ها چیزی است که به شما کمک می‌کند بازی‌های بسیار بیشتری را برنده شوید، نه اینکه صرفاً به شهود و شانس تکیه کنید!
راه‌حل:
سعی کنید حرکات را بدون پیش‌بینی کل خط (واریانت) انجام ندهید. در ابتدا، شما قادر خواهید بود ۱-۲ حرکت جلوتر را ببینید، سپس با تمرین بیشتر می‌توانید توانایی‌های محاسباتی خود را به ۳-۴ حرکت جلوتر ارتقا دهید. استادبزرگ‌ها می‌توانند در برخی موقعیت‌ها تا ۲۰ حرکت را هم محاسبه کنند.
5. به راحتی پیاده (یا حتی سواره‌ها) را از دست می‌دهند
ساده‌ترین قانون شطرنج می‌گوید که اگر نمی‌خواهید بازی را خیلی زود ببازید، بی‌دلیل مهره‌های خود را از دست ندهید. بازیکنان مبتدی بیش از همه با این اشتباه دست و پنجه نرم میکنند. آنها می‌توانند بیش از حد روی برخی جزئیات (مانند قلعه رفتن، گشایش و غیره) تمرکز کنند و فراموش کنند که پیاده‌ها و مهره‌های خود را به مکان امن منتقل کنند. از دست دادن مهره‌ها = باخت بازی‌ها.
راه‌حل:
قبل از انجام هر حرکت، مطمئن شوید که هیچ یک از مهره‌های شما مورد حمله قرار نگرفته‌اند و در خطر نیستند.
6. فکر میکنند پیشرفت در شطرنج غیرممکن است
برخی از بازیکنان فکر میکنند که نمی‌توان در شطرنج بیش از آنچه قبلاً به دست آورده‌اند پیشرفت کرد. آنها فکر میکنند که سطح شطرنج توسط عوامل ذاتی مانند ضریب هوشی محدود شده و قابل افزایش نیست. من مطمئن نیستم که آیا می‌توان ضریب هوشی یک فرد را افزایش داد یا خیر، اما ۱۰۰٪ مطمئن هستم که هر شطرنج‌بازی، مهم نیست چقدر قوی یا ضعیف باشد، اگر یک برنامه تمرینی صحیح را دنبال کند، باز هم می‌تواند در شطرنج پیشرفت کند.
راه‌حل:
یک برنامه تمرینی را دنبال کنید که شامل تمرینات ترکیبی باشد: گشایش‌ها، تاکتیک‌ها، تکنیک‌های حمله و بازی‌های پایانی. می‌توانید برنامه‌های آموزشی ما را در این لینک‌ها بررسی کنید: اینجا و اینجا.
7. گشایش‌های ابداعی خود را بازی میکنند
در حالی که غافلگیر کردن حریف می‌تواند ایده‌ی خوبی باشد، اما قطعاً بهترین راه برای انجام این کار، بازی کردن یک گشایش ابداعی توسط خودتان نیست. اختراع مجدد چرخ چیزی است که احتمالاً باید در شطرنج از آن اجتناب کنید. بازی کردن خطوط استاندارد گشایش، ایده‌ی بهتری است، زیرا آنها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مطلوب‌ترین موقعیت ممکن را به بازیکن (شما) بدهند.
راه‌حل:
برای شروع یک گشایش پایه برای سفید و یک گشایش برای سیاه را مطالعه کنید و سپس روی این مجموعه اولیه بسازید.
8. هیچ برنامه‌ای ندارند
داشتن یک برنامه در شطرنج واقعاً مهم است. بازیکنی با برنامه بد احتمالاً بازیکنی است که اصلاً برنامه‌ای ندارد.
راه‌حل:
همیشه در بازی‌های خود برنامه داشته باشید. لازم نیست کاملاً دقیق باشد، اما همیشه باید ایده‌ای در مورد کارهای بعدی داشته باشید. برنامه‌ریزی چیزهای کوچک مانند قلعه‌گیری و توسعه رخ‌ها در ستون‌های باز برای موفقیت در شطرنج واقعاً ضروری است.
9. کل صفحه شطرنج را نمی‌بینند
بسیاری از شطرنج‌بازان تازه‌کار در دیدن کل صفحه شطرنج مشکل دارند. آنها صفحه را می‌بینند، اما تمام تهدیداتی را که ممکن است از مهره‌های حریف که دورتر از آنها قرار دارد (از نظر جغرافیایی، مثلاً در گوشه مقابل صفحه) ناشی شود، درک نمی‌کنند. این منجر به از دست دادن وزیر‌ها و مات شدن در یک حرکت می‌شود. حتی استادبزرگ‌ها هم گاهی اوقات چنین مات‌هایی را از دست می‌دهند.
راه‌حل:
به تمام مهره‌ها روی صفحه به یک اندازه نگاه کنید. اگر برخی از مهره‌ها از شاه شما دورتر هستند، به این معنی نیست که آنها کمتر خطرناک هستند.
10. به دنبال مات کردن نیستند
این شاید ادامه‌ی نکته‌ی قبلی باشد، اما در کمال تعجب، بسیاری از شطرنج‌بازان تازه‌کار از وزیر خود بسیار بهتر از شاه خود محافظت میکنند. این منجر به از دست دادن بسیاری از فرصت‌های مات و ناامیدی می‌شود.
راه‌حل:
شما باید احساس خطر را برای محافظت از شاه خود ایجاد کنید. تا زمانی که بازی به پایان نرسیده، همیشه احتمال حمله به شاه خود را بررسی کنید. با جلوگیری از مات‌های در یک حرکت، بسیاری از بازی‌ها را نجات خواهید داد!